In het oude Egypte werden farao’s gemummificeerd zodat hun lichamen in perfecte staat zouden zijn voor hun reis naar het hiernamaals. En, in strijd met het oude gezegde ‘je kunt het niet meenemen als je gaat’, werd een behoorlijk deel van hun wereldse bezittingen met hen in het graf gelegd.
Duizenden jaren later zijn de farao’s van de 21e eeuw ‘cryonisten’: mensen met het geld en de vastberadenheid om na hun dood weer tot leven te komen door zich te laten invriezen. Ze hopen dat de wetenschap op een dag zo ver gevorderd zal zijn dat ze weer tot leven gewekt kunnen worden.
Cryonics verandert in een miljoenenindustrie waarin mensen routinematig minstens $ 200.000 (£ 155.000) betalen om hun lichaam te laten invriezen, bovenop de maandelijkse opslagkosten van $ 100 (£ 78), wat theoretisch gezien tot in de eeuwigheid kan duren. En deelnemers worden aangespoord om na te denken over hoe ze hopen te leven als ze Doen ooit wakker worden – en hoe ze daarvoor zullen betalen.
In de Alcor-faciliteit (een Amerikaanse pionier op het gebied van cryoniek) in Arizona kunnen maximaal vier lichamen in elke ‘dewar’ of vacuümfles worden opgeslagen
Wat is tenslotte het nut om in het jaar 2524 te worden opgewekt in een van de afgelegen cryonische opslagfaciliteiten ter wereld, zonder geld voor zelfs de meest elementaire benodigdheden? Of erger nog, stel je voor dat je terugkeert als een ontlichaamd brein (een steeds populairdere optie) en je niet in staat bent om in een prachtig nieuw lichaam te worden gestopt?
Om dit soort nachtmerriescenario’s aan te pakken, is er nu een nieuw soort advocaat beschikbaar: de specialist in ‘revival trust’.
Net als andere trusts zijn ze in wezen een juridische overeenkomst, waarbij u uw activa aan iemand anders geeft, zodat zij deze kunnen beheren ten behoeve van een aangewezen begunstigde. Revival trusts benoemen de diepgevroren lijken (of hersenen) als begunstigde en behandelen ze, voor juridische doeleinden, als ongeboren nakomelingen.
Zelfs zonder de enorme onzekerheid over wat de wet over een paar eeuwen zal zijn, is het meer dan een beetje ingewikkeld. En toch, zeggen de experts, is het de enige manier. Laat je geld op een bankrekening staan en het zal gewoon verdeeld worden onder je begunstigden. Verander het in goud en begraaf het diep in de grond op een plek die alleen jij kent, en er is geen garantie dat je nieuwe zelf – dat kan een kloon, cyborg of je onthoofde hoofd zijn dat is aangesloten op een computer – zich er iets van zal herinneren.
Naar schatting hebben 5.500 mensen, waaronder honderden in Groot-Brittannië, zich aangemeld om na hun dood te worden ingevroren en ontdooid. Dit gebeurt nadat er een remedie is ontdekt tegen de ziekte waaraan ze zijn overleden. Mogelijk vinden wetenschappers ook een manier om hun lichaam weer jong te maken.
De resten worden op -196C gehouden met vloeibare stikstof, die af en toe moet worden bijgevuld vanwege verdamping.
Momenteel zijn er wereldwijd vier opslagfaciliteiten voor cryonische stoffen: twee in de VS, één in Berlijn en een vierde, die mogelijk een riskantere optie is, in Moskou.
Veel aspirant-cryonisten – zoals de drie Oxford University-docenten die zich in 2013 bij Amerikaanse cryonicsbedrijven aansloten – zijn niet bijzonder rijk. Maar anderen die naar verluidt wel aan boord zijn – waaronder de Britse tv-ster Simon Cowell, Silicon Valley-miljardair Peter Thiel en de overleden Amerikaanse casinomagnaat Don Laughlin CHK (en niet te vergeten Britney Spears en Paris Hilton die beiden interesse hebben getoond) – hebben aanzienlijke fortuinen waar ze een beroep op willen doen als ze ooit uit de vergetelheid worden gehaald.
De ongeveer 1.500 leden van Alcor (een Amerikaanse pionier op het gebied van cryonics) dragen al tijdens hun leven medische alarmarmbanden. Deze armbanden waarschuwen ziekenhuizen en artsen dat ze contact moeten opnemen met het bedrijf als de drager in een levensbedreigende noodsituatie terechtkomt.
Hoewel het vaak wordt omschreven als ‘bevriezen’, heet het proces dat de bacteriën ondergaan technisch gezien ‘vitrificatie’. Hierbij wordt het water in het lichaam omgezet in een glasachtige toestand in plaats van ijs, omdat ijs uitzet en daardoor de neiging heeft om cellen en weefsels open te barsten.
Als een potentiële cryonist overlijdt, staat er een Alcor-team klaar om naar zijn of haar sterfbed te rennen. (Sommige leden gaan zelfs dichter bij de Alcor-faciliteit in Arizona staan om de reactietijd zo kort mogelijk te houden.)
Het team zal de ademhaling en bloedcirculatie van de cliënt herstellen met een mechanische hart-longmachine die wordt gebruikt bij reanimatie en bekend staat als een ‘thumper’, en vervolgens anticoagulantia injecteren om het bloed te laten stromen. Dit alles wordt gedaan om de hersenen te beschermen tegen schade, die kan optreden als het te lang zonder zuurstof gaat.
Vervolgens wordt het lichaam gekoeld in een ijskoud waterbad en wordt het bloed afgetapt en vervangen door een antivriesmiddel van medische kwaliteit.
Wanneer het de Alcor-faciliteit bereikt, en de patiënt heeft ervoor gekozen om alleen zijn hersenen te behouden, voeren chirurgen een ‘neuro-separatie’ uit, waarbij het hoofd bij de zesde halswervel wordt verwijderd en er meer antivries in het afgesneden hoofd wordt gepompt. Een forensisch patholoog opent de schedel en verwijdert de hersenen.
Wat er ook bewaard wordt voor het nageslacht – het hele lichaam of de hersenen – het gaat in een ‘dewar’, een gigantische geïsoleerde vacuümfles die geen elektriciteit bevat, maar in plaats daarvan op -196C wordt gehouden met behulp van vloeibare stikstof, die heel af en toe moet worden bijgevuld vanwege verdamping.
Alcor’s Patient Care Bay herbergt momenteel ongeveer 230 patiënten, waarvan sommigen huisdieren zijn, opgeslagen in ‘Bigfoot’-dewars die elk plaats bieden aan vier patiënten met een heel lichaam en vijf ‘neuropatiënten’, beter bekend als hersenen. Cryonisten beweren dat de lichamen en hersenen onder deze omstandigheden voor onbepaalde tijd onaangetast kunnen blijven door verval.
Terugkeren naar het leven in het lichaam van iemand in de 80 of 90 verslaat voor veel cliënten het doel van de oefening en dus kiezen ze er steeds vaker voor om onthoofd te worden. Het opslaan van een brein is goedkoper (Alcor rekent iets meer dan £ 60.000), sneller en – cryonics-experts beweren – sociaal acceptabeler, aangezien anatomieafdelingen en onderzoeksinstituten al jaren breinen opslaan.
En hoewel andere lichaamsdelen opnieuw kunnen worden gecreëerd, is elk brein uniek. Er is ook een wijdverbreid geloof dat elke toekomstige samenleving die een brein kan doen herleven, ook zal hebben uitgevonden hoe een nieuw lichaam te creëren om het in te plaatsen. Cryonisten hebben verschillende ideeën – allemaal puur theoretisch – over wat te doen met een ontdooide hersenen, waaronder het verbinden ervan met 3D-geprinte organen gemaakt van menselijke cellen, het maken van klonen met behulp van DNA uit de hersenen en het geven van de hersenen een robotlichaam.
Het is belangrijk om te benadrukken dat er nog geen menselijk brein of lichaam tot leven is gewekt na de dood en de wetenschap – sceptici beweren dat het slechts een ‘pseudowetenschap’ is – van cryonics blijft een enorme sprong in het duister. In de wereld van cryonics variëren schattingen van hoe lang het kan duren voordat het wetenschappelijk mogelijk is van 40 jaar tot meer dan duizend.
Maar zoals enthousiastelingen – waaronder gerespecteerde artsen en wetenschappers – in koor zullen zeggen, is het ‘het beste alternatief voor de eeuwige dood’.
Misschien wel, misschien niet, maar degenen die bereid zijn om de sprong in vloeibare stikstof te wagen, komen er al snel achter dat het iets ingewikkelder is dan een contract tekenen bij een bedrijf als Alcor en hopen (als ze die nog hebben) dat de wetenschap hun dromen op een dag zal inhalen.
De overleden Amerikaanse casinomagnaat Don Laughlin zou aan boord zijn geweest van cryonics
Rijke fans van de wetenschap, zoals tv-ster Simon Cowell, hebben een aanzienlijk fortuin waar ze een beroep op willen doen als ze ooit weer tot leven worden gewekt.
Veel cryonisten hebben geregeld dat hun kosten voor invriezen en opslag worden betaald uit levensverzekeringen die ingaan als ze sterven. Maar dat is het absolute minimum van wat ze waarschijnlijk financieel nodig zullen hebben, vooral gezien de duidelijke mogelijkheid dat een toekomstige generatie een soort prikkel zou willen om ze weer tot leven te wekken, die verder gaat dan louter nieuwsgierigheid.
Ondertussen zijn futuristen het er over het algemeen over eens dat tegen de tijd dat het waarschijnlijk haalbaar is, de vaardigheden van degenen die ontdooid worden irrelevant zullen zijn voor het verdienen van een inkomen in de nieuwe wereld waarin ze zich bevinden. Dus arm terugkomen zal waarschijnlijk moeilijk zijn.
‘Je zou een complete heropleiding moeten volgen, dus het zou een stuk makkelijker zijn als je alleen maar vermogen had,’ zegt Mark House, een advocaat uit Arizona en specialist in herlevingsvertrouwen die ongeveer 100 Alcor-leden adviseert.
Hij vertelde de Mail dat het idee van cryopreservatie ‘van idioot naar puur excentriek is gegaan’ en dat er daarom steeds meer interesse is in hoe het zou kunnen werken.
Zijn cliënten – waaronder een handvol in het Verenigd Koninkrijk – variëren van matig welgesteld tot zeer rijk. Kunnen ze echt voor altijd rijk blijven? Nou, dat zou kunnen. In de VS bestaat er al een maas in de wet voor erfenissen, dynasty trusts genaamd, die door de superrijken wordt gebruikt om hun fortuin door te geven aan meerdere generaties (terwijl ze een federale belasting van 40 procent op nalatenschappen van meer dan £ 10,5 miljoen vermijden). Zelfs als ze een trust in Amerika hebben opgezet en daar cryonisch worden bewaard, moeten inwoners van het Verenigd Koninkrijk elke 10 jaar een vermogenswinstbelasting betalen over hun trustinkomsten.
Er zijn echter belangrijke obstakels. Momenteel zijn er bijvoorbeeld regels die zijn ontworpen om te voorkomen dat fortuinen voor eeuwig worden opgepot, dus Amerikaanse staten hebben verschillende limieten voor de maximale tijdsduur van trusts.
Bovendien moeten trusts worden beheerd door benoemde trustees, maar als de enige begunstigde bevroren is in vloeibare stikstof en technisch gezien dood is, ‘is er niets dat de trustee ervan weerhoudt om er met het geld vandoor te gaan’, zegt House. En zelfs als ze eerlijk zijn, zullen ze uiteindelijk sterven. Het alternatief is om bedrijven aan te stellen als trustees, maar weinigen lijken die zware verantwoordelijkheid op zich te willen nemen.
Advocaten dringen er intussen bij cryonische patiënten op aan om heel specifiek te zijn over de omstandigheden waaronder zij gereanimeerd willen worden.
De advocaat uit Florida, Peggy Hoyt, die tientallen cryonisten adviseert, geeft toe dat veel van haar cliënten verrassend genoeg niet veel hebben nagedacht over Hoe ze willen weer tot leven worden gewekt – of ze nu willen terugkeren in hetzelfde lichaam met hun geheugen volledig intact, of dat ze blij zijn als hun hersenen zijn geüpload naar een computer en ze een animatie zijn.
Ze zullen geluk hebben als ze in welke vorm dan ook terugkomen, zeggen sceptici. Nobelprijswinnaar Brits-Amerikaanse bioloog Venki Ramakrishnan identificeert ‘talloze’ potentiële problemen met cryonics. Om te beginnen, zegt hij, zelfs als de patiënt vlak naast een cryonics-faciliteit zou wonen, ondergaat elke cel in het lichaam van de overledene drastische biochemische veranderingen in de minuten of uren die verstrijken tussen overlijden en bevriezing, door gebrek aan zuurstof en voedingsstoffen.
De cryonics-industrie heeft hiervoor de voorkeur gegeven aan het behouden van alleen de hersenen, met als argument dat zolang de fysieke structuur intact is, wetenschappers de verbindingen tussen alle miljarden hersencellen kunnen zien en zo de hele hersenen van een persoon kunnen reconstrueren. Maar dit complexe proces, bekend als ‘connectomics’, staat nog in de kinderschoenen. En bovendien, zegt Ramakrishnan, is een brein zonder lichaam helemaal niet leuk.
‘De geneugten die onze hersenen ontlenen, zijn meestal van het vlees. Een goede maaltijd. Een berg beklimmen. Sporten. Seks,’ zegt hij. ‘Bovendien, als we wachten tot we ouder worden en sterven, zouden we een oud, afgeleefd brein inmaken, niet de fijn afgestelde machine van een 25-jarige. Wat zou het nut zijn om dat brein te bewaren?’
Uiteraard zal dit alles degenen die geloven dat als het gaat om een tweede kans op leven, niemand het waagt, niemand wint, niet overtuigen.
