Is dit de meest verdeeldheid zaaiende Booker-winnaar ooit? Prophet Song over een dystopisch Dublin dat afglijdt in extreemrechtse tirannie verdeelt de meningen terwijl critici het bestempelen als ‘politiek geschrift op zijn meest luie’, terwijl rechters het ‘zielverscheurend en waar’ noemen

De Ierse schrijver Paul Lynch won de prijs Bookerprijs voor fictie op zondag met wat de rechters een ‘zielverscheurende’ roman noemden over de strijd van een vrouw om haar gezin te beschermen in een dystopisch Ierland dat onder een extreemrechtse regering in totalitarisme en oorlog vervalt.

Hoewel Prophet Song als ‘voortstuwend en onverschrokken’ wordt beoordeeld, zijn de critici minder warm en noemen ze het het ‘zwakste boek op de shortlist’ dat ‘de tand des tijds niet zal doorstaan’.

Het boek speelt zich af in een dystopische fictieve versie van Dublin en werd gisteravond tijdens een ceremonie in Londen bekroond met de literaire prijs van £ 50.000 pond.

De Canadese schrijver Esi Edugyan, die de jury voorzat, zei dat het boek ‘een triomf van emotionele verhalen is, verkwikkend en moedig’, waarin Lynch ‘taaltalenten neerzet die verbluffend zijn om te zien.’

Lynch, 46, was de favoriet van de bookmakers om de prestigieuze prijs te winnen, wat doorgaans een grote omzetstijging met zich meebrengt. Zijn boek versloeg vijf andere finalisten uit Ierland, Groot-Brittannië, de VS en Canada, gekozen uit 163 door uitgevers ingezonden romans.

‘Dit was geen gemakkelijk boek om te schrijven’, zei Lynch nadat hij de Booker-trofee in ontvangst had genomen.

‘Het rationele deel van mij geloofde dat ik mijn carrière teniet deed door deze roman te schrijven, ook al moest ik het boek toch schrijven. Wij hebben in zulke zaken geen keuze.’

Lynch noemt de roman een poging tot ‘radicale empathie’ die lezers probeert onder te dompelen in de ervaring van het leven in een instortende samenleving.

‘Ik probeerde de moderne chaos te doorgronden’, vertelde hij de website van Booker.

‘De onrust in westerse democratieën. Het probleem van Syrië – de implosie van een hele natie, de omvang van de vluchtelingencrisis en de onverschilligheid van het Westen. … Ik wilde de onderdompeling van de lezer zodanig verdiepen dat ze aan het einde van het boek dit probleem niet alleen zouden weten, maar ook zelf zouden voelen.’

Hoewel sommigen van de roman hielden, was de Telegraaf bestempelde het als ‘politieke fictie op zijn meest luie’.

‘Lynchs proza ​​is ongedisciplineerd, overschreven en vaak onlogisch’, aldus de literair redacteur van de krant.

De Onafhankelijk bestempelde het boek als ‘een winnaar die de tand des tijds zal doorstaan’.

De i voegde eraan toe dat het ‘de lezers met weinig verrassingen achterlaat’.

‘De roman van Lynch laat ons alleen maar zien wat we al weten – dat de wereld een angstaanjagende puinhoop is – en dat terwijl het dat doet op een manier die goed onderhouden en zelfs meesterlijk is opgebouwd’, aldus de krant.

Niet alle recensies waren echter lauw.

De Financiële tijden prees de roman vanwege zijn ‘krachtige verslag van de redenen waarom mensen hun huizen ontvluchten, en waarom sommigen gedwongen worden onregelmatige routes of een gevaarlijke reis over zee te nemen om een ​​veilige plaats te bereiken’.

‘Paul Lynch heeft kennelijk zijn onderzoek gedaan voor zijn vijfde roman die op de longlist van Booker staat: de autoritaire nachtmerrie die hij in Prophet Song heeft gecreëerd is volkomen geloofwaardig. Degenen die als staatsvijanden worden beschouwd, worden gearresteerd of verdwijnen eenvoudigweg; familieleden zijn verdoemd door associatie’.

De vijf prijsjuryleden kwamen zaterdag bijeen om de winnaar te kiezen, minder dan 48 uur nadat extreemrechts geweld uitbrak in Dublin na een steekaanval op een groep kinderen. Edugyan zei dat directe gebeurtenissen geen directe invloed hadden op de keuze van de winnaar.

Lynch zei dat hij ‘verbaasd’ was over de rellen ‘en tegelijkertijd herkende ik de waarheid dat dit soort energie altijd onder de oppervlakte aanwezig is.’

Hij zei dat ‘Prophet Song’ – geschreven in vier jaar tijd, beginnend in 2018 – ‘een contrafeitelijke roman is. Het is geen profetische uitspraak.’

‘Ik heb het boek geschreven om de boodschap te verwoorden dat de dingen die in dit boek gebeuren, zich door de eeuwen heen tijdloos voordoen en misschien moeten we onze eigen reacties daarop verdiepen’, zei hij tegen verslaggevers.

De andere finalisten waren ‘The Bee Sting’ van de Ierse schrijver Paul Murray; ‘This Other Eden’ van de Amerikaanse romanschrijver Paul Harding; ‘Studie voor gehoorzaamheid’ van de Canadese auteur Sarah Bernstein; ‘If I Survive You’ van de Amerikaanse schrijver Jonathan Escoffery; en ‘Western Lane’ van de Britse auteur Chetna Maroo.

Edugyan zei dat de keuze van de winnaar niet unaniem was, maar dat de zes uur durende juryvergadering niet bitter was.

‘Uiteindelijk hadden we allemaal het gevoel dat dit het boek was dat we aan de wereld wilden presenteren en dat dit werkelijk een meesterlijk fictiewerk was’, zei ze.

De Booker Prize, opgericht in 1969, staat open voor Engelstalige romans uit alle landen die in Groot-Brittannië en Ierland zijn gepubliceerd. en heeft de reputatie de carrières van schrijvers te transformeren. Eerdere winnaars zijn onder meer Ian McEwan, Margaret Atwood, Salman Rushdie en Hilary Mantel.

Vier Ierse romanschrijvers en één uit Noord-Ierland hebben de prijs eerder gewonnen.

‘Het is met enorm veel genoegen dat ik de Booker naar Ierland breng’, zei Lynch. Toen hem werd gevraagd wat hij van plan was met het prijzengeld te doen, zei hij dat het hem zou helpen bij het betalen van zijn trackerhypotheek, die samen met de inflatie enorm is gestegen.

Lynch ontving zijn trofee uit handen van de winnaar van vorig jaar, de Sri Lankaanse auteur Shehan Karunatilaka, tijdens een ceremonie in Old Billingsgate, een grote voormalige Victoriaanse vismarkt in het centrum van Londen.

De avond omvatte een toespraak van Nazanin Zaghari-Ratcliffe, een Brits-Iraanse vrouw die tot 2022 bijna zes jaar in Teheran gevangen zat op beschuldigingen van het beramen van de omverwerping van de Iraanse regering – een beschuldiging die zij, haar aanhangers en rechtengroepen ontkenden. .

Ze vertelde over de boeken die haar in de gevangenis steunden en herinnerde zich hoe gevangenen een ondergrondse bibliotheek runden en exemplaren verspreidden van Atwoods ‘The Handmaid’s Tale’, dat zich afspeelt in een onderdrukkende Amerikaanse theocratie.

‘Boeken hielpen me toevlucht te zoeken in de wereld van anderen toen ik niet in staat was er zelf een te maken’, zei Zaghari-Ratcliffe. ‘Ze hebben mij gered door een van de weinige instrumenten te zijn die ik had, samen met mijn verbeeldingskracht, om aan de Evin-muren (gevangenismuren) te ontsnappen zonder fysiek te bewegen.’