De ruimte zoals je die nog NOOIT eerder hebt gezien: European Space Agency publiceert de eerste kleurenafbeeldingen ooit van de kosmos – en zegt dat het beste nog moet komen

Verbluffende nieuwe foto’s van de Euclid-sonde van de European Space Agency (ESA) tonen de kosmos in ‘betoverende’ details.

Het door Groot-Brittannië gesteunde ruimtevaartuig, dat in juli vanuit Florida vertrok, heeft zijn eerste vijf beelden teruggestuurd vanuit zijn uitkijkpunt op ongeveer een miljoen kilometer van de aarde.

Onder hen is een opname van 1.000 sterrenstelsels in de Perseus Cluster op 250 miljoen lichtjaar afstand, evenals een weergave van de Paardekopnevel in het sterrenbeeld Orion.

Er is ook een prachtig spiraalstelsel, een ‘onregelmatig dwergstelsel’ en een bolvormige sterrenhoop – een dichte bal van ongeveer 400.000 oude sterren.

De eerste vijf beelden die vandaag zijn vrijgegeven, zijn de eerste stap in de zesjarige missie van Euclides om de meest uitgebreide 3D-kaart van het universum tot nu toe te maken.

ESA zei dat geen enkele andere telescoop zulke haarscherpe astronomische beelden van zo’n groot deel van de hemel heeft kunnen maken.

Sinds Euclid in juli werd gelanceerd door een SpaceX-raket, is hij gestationeerd op L2, het ‘tweede Lagrange-punt’ van de ruimte – een positie in de ruimte tussen de aarde en de zon waar objecten die daar naartoe worden gestuurd de neiging hebben om op hun plaats te blijven.

L2 bevindt zich 1,5 miljoen km direct ‘achter’ de aarde, gezien vanaf de zon – bijna vier keer verder weg van de aarde dan de maan ooit kan bereiken.

Professor Carol Mundell, wetenschappelijk directeur van ESA, zei: ‘Wat we zien zijn prachtige beelden over grote delen van de hemel, die in werkelijkheid zeer snel tot grote diepten zijn genomen.’

Laten we ze allemaal in detail bekijken.

PERSEUS-CLUSTER

De eerste afbeelding toont 1.000 sterrenstelsels die behoren tot de Perseus Cluster, een cluster van sterrenstelsels in het sterrenbeeld vernoemd naar de Griekse mythologische held.

Deze 1.000 sterrenstelsels zijn de helderste in de opname, maar er zijn ook meer dan 100.000 extra sterrenstelsels verder weg op de achtergrond die er zwakker uitzien.

Veel van deze zwakke sterrenstelsels waren voorheen onzichtbaar en sommige staan ​​zo ver weg dat hun licht er tien miljard jaar over heeft gedaan om ons te bereiken.

Perseus is een van de meest massieve structuren die we in het heelal kennen, met een doorsnede van ongeveer 11 miljoen lichtjaar, en bevat duizenden sterrenstelsels die zijn ondergedompeld in een enorme wolk van heet gas.

Het bevindt zich op een afstand van 240 miljoen lichtjaar van de aarde, wat astronomisch gezien relatief dichtbij is.

PAARDENHOOFDNEVEL

De favoriet van MailOnline is de Paardenkopnevel, zo genoemd omdat hij op een paard lijkt, hoewel hij ook wordt vergeleken met een adder en een zeepaardje.

De Paardenkopnevel, gelegen in het sterrenbeeld Orion, op ongeveer 1375 lichtjaar afstand van ons, bestaat uit een wolk van geïoniseerd gas die van binnenuit wordt verlicht door jonge, hete sterren.

Nevels zijn enorme stof- en gaswolken die de ruimte tussen sterren innemen en fungeren als ‘kraamkamer’ voor nieuwe sterren.

In de afbeelding zorgt de UV-straling van een zeer heldere ster genaamd Sigma Orionis boven het paardenhoofd ervoor dat de wolken achter de paardenfiguur lichtjes gaan gloeien.

Ondertussen blokkeren dikke wolken van het paardenhoofd zelf het licht van direct daarachter, waardoor het hoofd er donker uitziet.

ESA zei dat de nevel zelf grotendeels bestaat uit koud moleculair waterstof, dat heel weinig warmte en geen licht afgeeft.

De iconische Paardekopnevel siert astronomieboeken sinds zijn ontdekking meer dan een eeuw geleden, maar dit is de mooiste opname tot nu toe.

‘VERBORGEN GALAXY’

Het ‘Hidden Galaxy’, ook bekend als IC 342 of Caldwell 5, is een spiraalstelsel dat zich op een afstand van zo’n 11 miljoen lichtjaar bevindt.

Het dankt zijn naam aan het feit dat het zich achter lagen stof en gas van onze Melkweg bevindt, hoewel Euclides dankzij zijn verbeterde gevoeligheid en optica een scherper beeld zou kunnen maken dan welke voorganger dan ook.

De ruimtesonde gebruikte zijn nabij-infraroodinstrument om door het stof te turen en het licht te meten van de vele koele sterren met een lage massa die de massa van het sterrenstelsel domineren.

‘Dit beeld ziet er misschien normaal uit, alsof elke telescoop zo’n beeld kan maken, maar dat is niet waar’, zegt Euclides-wetenschapper Leslie Hunt van het Nationaal Instituut voor Astrofysica in Italië.

‘Wat hier zo bijzonder is, is dat we een weids beeld hebben over het hele sterrenstelsel, maar dat we ook kunnen inzoomen om afzonderlijke sterren en sterrenhopen te onderscheiden.’

ONREGELMATIGE DWERGMALAXY

De vierde opname toont een dwergstelsel op ongeveer 1,6 miljoen lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Boogschutter, waardoor het een van de naaste buren van de Melkweg is.

Het heet NGC 6822, werd in 1884 ontdekt en heeft een diameter van ongeveer 7.000 lichtjaar.

Dwergstelsels zijn kleine sterrenstelsels die uit een paar miljard sterren bestaan, maar NGC 6822 wordt vanwege zijn vorm ook wel als ‘onregelmatig’ omschreven.

ESA zei: ‘De meeste sterrenstelsels in het vroege heelal zien er niet uit als een nette spiraal zoals de onze, maar zijn onregelmatig en klein.

‘Ze zijn de bouwstenen voor grotere sterrenstelsels zoals het onze, en sommige van deze sterrenstelsels kunnen we nog steeds relatief dicht bij ons vinden.’

Euclides is de eerste die het hele sterrenstelsel en zijn omgeving in ongeveer een uur in hoge resolutie heeft vastgelegd, wat zelfs niet mogelijk zou zijn met de James Webb, die zeer gedetailleerde beelden maakt van kleine delen van de hemel.

BOLVOUDIG CLUSTER

Ten slotte toont een bolvormige sterrenhoop genaamd NGC 6397 een groot aantal heldere sterren, zoals een ongelooflijke groep vuurvliegjes aan de nachtelijke hemel of de inhoud van een ‘sieradendoosje’.

Bolvormige sterrenhopen zijn verzamelingen van honderdduizenden sterren die door de zwaartekracht bij elkaar worden gehouden, met de hoogste concentratie sterren in hun middelpunt.

NGC 6397 bevat ongeveer 400.000 sterren, maar sommige bolvormige sterrenhopen bevatten maar liefst vele miljoenen.

Opvallend in deze prachtige opname zijn de blauwe sterren van de NGC 6397-cluster, die bijna aan het einde van hun leven zijn omdat ze hun waterstofbrandstof hebben opgebruikt, waardoor ze gaan schijnen.

Nu zetten ze helium in hun kernen om in energie, die bij een hogere temperatuur smelt en blauw lijkt.

Ondertussen is de roodachtige gloed afkomstig van rode reuzensterren die hun waterstofbrandstof hebben verbruikt en in omvang zijn toegenomen, terwijl onder de kleine witte objecten sterren als onze zon voorkomen.

Deze vijf foto’s zijn nog maar het begin, zoals professor Carol Mundell zei dat Euclides uiteindelijk 36 procent van de hemel zal onderzoeken, terug naar 10 miljard jaar kosmische geschiedenis.

Naarmate de missie vordert, zal de gegevensbank van Euclides eenmaal per jaar worden vrijgegeven.

Het doel van de sonde is om twee mysterieuze componenten die 95 procent van het universum uitmaken beter te begrijpen: donkere materie en donkere energie.

Donkere materie, die in tegenstelling tot normale materie geen licht reflecteert of uitzendt, verbindt sterrenstelsels en creëert zo de omgeving voor sterren, planeten en leven.

Ondertussen is donkere energie het mysterieuze fenomeen dat sterrenstelsels van elkaar wegduwt en ervoor zorgt dat de uitdijing van het universum versnelt.

Deskundigen hopen twee belangrijke vragen te beantwoorden: wat de fundamentele natuurwetten van het universum zijn, en hoe het universum is ontstaan ​​en waaruit het is gemaakt.

Groot-Brittannië heeft £37 miljoen bijgedragen aan de missie van £850 miljoen, waarbij wetenschappers een sleutelrol spelen bij het ontwerpen en bouwen van de sonde en leiding geven aan een van de twee wetenschappelijke instrumenten aan boord.