William’s kruistocht om een ​​einde te maken aan dakloosheid is geïnspireerd door het medeleven van zijn moeder, schrijft RICHARD KAY

Prins William was nog geen 14 en droeg nog steeds een beugel toen hij en zijn moeder gingen zitten om te praten. Ze zaten in haar huiskamer op de eerste verdieping in Kensington Palace, zij aan zij op de bank – kletsend, zoals zo vaak, over het leven.

Moeder en zoon genoten van hart tot hart van deze gezellige. Voor de tiener William was het een zeldzaam moment zonder broer Harry, toen hij Diana voor zichzelf had; de prinses zou later trots aan vrienden vertellen hoe haar ‘babyjongen’ uitgroeide tot een bedachtzame jongeman.

Vaak waren deze gesprekken bij het haardvuur luchtig en roddelend. Maar op die lentemiddag in 1996 was William ongewoon filosofisch toen ze spraken over een van de favoriete doelen van prinses Diana: daklozen.

Ze was net terug van een bezoek aan The Passage, een hostel gerund door katholieke nonnen in de buurt van Victoria Station in Londen.

Een paar jaar eerder had Diana William, toen 11, voor het eerst meegenomen. Sindsdien had hij haar bij een aantal gelegenheden vergezeld, wanneer ze privé langskwamen om de geduchte directeur, zuster Bridie Dowd, te zien en de nachtploeg te helpen zich voor te bereiden op de ruige slapers van die avond. Sindsdien is de prins een bezoeker gebleven.

Wat William die dag tegen zijn moeder zei, heeft misschien wel een cruciale rol gespeeld in zijn buitengewoon gedurfde aankondiging deze week dat hij van plan is om van het beëindigen van dakloosheid een levenslange ambitie te maken.

‘Als ik koning word,’ zei hij tegen de prinses, gebruikmakend van de opzettelijk voorzichtige taal van leden van de koninklijke familie, ‘zal ik de daklozen in onze paleizen laten wonen.’

Diana was zeker getroffen door zo’n fantasierijke – zij het onwaarschijnlijke – suggestie om een ​​sociale crisis op te lossen die nu vele malen urgenter is dan toen. Het was, zei ze, precies het soort onorthodoxe idee waar ze misschien op was gekomen.

Maar ruim een ​​kwart eeuw later biedt die jeugdige opmerking een fascinerend inkijkje in het soort vorst dat koning Willem V zal zijn, en de invloeden die hem vandaag vormen.

Jarenlang stond zijn ietwat behoedzame en waakzame benadering van zijn koninklijke rol in contrast met Harry’s uitgesproken, heethoofdige, arrogante stijl. Insiders hebben lang overwogen dat hoewel hij fysiek op zijn moeder leek, William qua temperament meer een Windsor was: op zijn hoede zoals zijn overleden grootmoeder en koppig zoals Charles.

Toch lijkt het er steeds meer op dat Diana’s invloed op hem groter is dan die van zijn vader. Naarmate hij ouder wordt en dichter bij de troon komt, lijkt zijn kijk meer dan ooit op de moeder die hij verloor.

In een interview heeft William aangegeven dat het jeukt om zijn kinderen, George, Charlotte en Louis, een introductie te geven in de problemen waarmee hij als jongen van 11 voor het eerst werd geconfronteerd. Prins George is nog maar negen, maar Harry vergezelde eerst zijn broer en moeder naar een hostel in Soho toen hij die leeftijd had.

Toen Diana haar zonen meenam naar The Passage en andere centra, waren koninklijke functionarissen snuivend en afwijzend. Hovelingen die voor de toenmalige prins Charles werkten, klaagden dat dergelijke bezoeken de kindertijd van de broers ‘onderbraken’ en dat ze werden ‘gebruikt’ als PR-wapen in de bittere scheidingsstrijd van het paar.

Het bewijs van deze week is dat die voornamelijk privé-ontmoetingen William niet alleen goed hebben gediend, ze zijn hem sindsdien altijd bijgebleven. Zoals Diana me zelf vertelde, zou ze ze niet hebben aangenomen tenzij ze de ervaring zeer lonend vonden.

Talloze bezoeken verschenen nooit in de media. Ze ging vaak naar ‘Cardboard City’, in die tijd een berucht daklozenkamp vlakbij het station van Waterloo. Het was potentieel gevaarlijk en onvoorspelbaar, met gewelddadige bewoners die vaak dronken waren of drugs gebruikten.

In die tijd waren veel van degenen die ruw sliepen voormalige soldaten, en Diana klaagde vaak dat er meer moest worden gedaan om degenen te helpen die bereid waren geweest hun leven te geven voor hun land.

Op dezelfde manier heeft William verschillende onopgemerkte excursies gemaakt door de straten van Londen, waarbij hij een keer werd gezien terwijl hij de Big Issue verkocht (de krant die campagne voert voor daklozen) en eten bezorgde tijdens de pandemie.

Hij heeft Diana’s benadering van deze onopgemerkte bezoeken overgenomen: geen poespas, geen franje en geen formaliteit.

Over zijn plannen voor zijn eigen kinderen zegt hij: ‘Als ik het in evenwicht kan brengen met hun opleiding, zullen ze er zeker aan worden blootgesteld.’

Het is veelzeggend dat hij gesprekken met zijn kinderen heeft, net zoals Diana met hem had. ‘Waarom zijn zij hier?’ vraagt ​​hij wanneer ze daklozen op straat zien. ‘Wat gebeurd er?’

Trots zegt hij dat zijn kinderen zullen opgroeien met het besef dat ‘sommigen van ons veel geluk hebben’ en anderen ‘een helpende hand nodig hebben’.

Hoe vergelijkbaar dit klinkt met de boodschap die Diana graag aan haar bevoorrechte jongens hamerde. ‘Ik vertel ze herhaaldelijk dat niet iedereen in paleizen met auto’s met chauffeur woont en meerdere keren per jaar vakantie heeft’, vertelde ze me dan.

William’s taal is ook opvallend vertrouwd. Toen moeder en zonen ooit een weekend bij een rijke kunstverzamelaar logeerden, stond William versteld van de luxe van dit alles. Hij staarde naar de onschatbare schatten en meubels en zei: ‘Mama, wie hier woont, moet wel heel rijk zijn.’

Diana antwoordde: ‘Niet rijk schat, gelukkig.’

De prinses werd vaak bespot omdat ze haar zonen een leven buiten de paleismuren had laten zien. Maar of het nu in de rij stond voor hamburgers of gewoon reizen met het openbaar vervoer, ze was vastbesloten om hun ogen goed te openen voor de wereld waarin ze leefden. Dit waren avonturen uit het echte leven – en iets wat ze niet met hun vader konden meemaken.

En toch leek het in de jaren na Diana’s dood soms alsof haar aandeel in het leven van de prinsen uit de koninklijke geschiedenis werd weggepoetst. We weten nu dat dat niet het geval was. Toen de 20e verjaardag van het overlijden van de prinses naderde, spraken zowel William als Harry ontroerend over de herinneringen aan hun moeder en de schuld die ze haar verschuldigd waren.

Helaas, toen de relatie tussen de broers verslechterde, veranderde die genegenheid voor Diana in een gevecht over haar nalatenschap. Wie was echt de erfgenaam van Diana? De impulsieve Harry of de plichtsgetrouwe William?

Harry heeft een klachtenverhaal gekozen en gebruikt het om zichzelf te verhullen als de ware zoon van zijn moeder. Hij heeft Meghan gecast als slachtoffer van een gewetenloos paleis, net als Diana. In zijn boek en in interviews heeft hij haar naam vaak genoemd.

William daarentegen heeft zijn claim op het spel gezet door zijn officiële prioriteiten te kiezen. Op 23-jarige leeftijd nam hij het beschermheerschap van zijn moeder over van Centrepoint, de liefdadigheidsinstelling voor daklozen, en volgde haar later op als president van het Royal Marsden Hospital, waar ze zoveel deed om de strijd tegen kanker onder de aandacht te brengen. Dit waren twee van zijn belangrijkste oorzaken.

Ondertussen stond hij toe dat de handgetekende Mothering Sunday-wenskaarten van zijn kinderen – geschreven aan de grootmoeder die ze nooit hebben gekend – op het Instagram-account van Kensington Palace werden gepubliceerd. De boodschap was duidelijk: Diana was ook zijn moeder.

De waarheid is dat beide broers duidelijk veel van haar hebben geërfd. En wat vooral intrigerend is, is dat William, met zoveel nieuwe verantwoordelijkheden als Prins van Wales, verklaart dat wat hem motiveert de onafgemaakte zaken van zijn moeder zijn.

Hovelingen vragen zich af of hij dezelfde aandacht zal tonen voor de enorme portefeuilles die hij van zijn vader heeft overgenomen – zoals het hertogdom Cornwall – die hij momenteel laat zien in zijn plannen om dakloosheid uit te roeien.

Misschien omdat het al zo lang zo’n groot deel van zijn eigen leven uitmaakte, was Charles geobsedeerd door elk detail van het 130.000 hectare grote landgoed, met zijn uitgestrekte landbouwgronden en woningen en commercieel onroerend goed, waaronder het Londense cricketveld Oval.

Toen hij Prins van Wales was, kende Charles al zijn huurders bij naam en ging hij regelmatig bij hen langs voor een kopje thee en om meer te weten te komen over hun problemen, van ringworm bij vee tot instortende stapelmuren.

Het is, om eerlijk te zijn, een goed geleide en lucratieve onderneming die William misschien meer tijd geeft om andere belangen na te streven. En het is natuurlijk op het land van het hertogdom dat William wil experimenteren met het bouwen van sociale woningen, onderdeel van zijn streven om dakloosheid aan te pakken; een verfijning van die tienersuggestie om de paleizen open te stellen voor ruige slapers.

Zit er misschien wat koninklijke spanning in dit alles? Zoals de Mail deze week meldde, wees Charles’s The Prince’s Foundation erop dat het vier jaar geleden een ‘oproep tot actie’ over huisvesting lanceerde, inclusief een blauwdruk van 14 punten over hoe onroerend goed voor gemengd gebruik voor de lange termijn kan worden gerealiseerd, in plaats van voor winst op korte termijn.

En het is nog niet zo lang geleden dat William door assistenten werd berispt vanwege zijn suggestie om de koninklijke paleizen te ontdoen van hun ivoren schat, waarvan een groot deel tot historische kunstvoorwerpen werd gemaakt. Zijn passie voor natuurbehoud, hoe slecht doordacht ook, is iets dat van zijn vader is gekomen.

Dus naar wie kijkt hij het meest? Volgens een van Diana’s oudste vrienden wordt William gedreven door de invloed van zijn moeder.

‘Hij heeft een sterk plichtsbesef dat hij van zijn vader heeft geërfd, maar al het andere – en wat hem als ouder motiveert – komt van Diana’, zegt de vriend.

‘Hij heeft een instinctieve aanraking, die zij had. Maar er is één ding waarvan ik denk dat hij zou willen dat zijn moeder ervan genoot: ze werd aanbeden door mensen vanwege alle dingen die ze deed. William zou graag zo bemind worden.’

De genegenheid voor Diana was uniek: een buitenstaander die vastzat in een miserabel huwelijk die troost putte uit de minder bevoorrechte levens van gewone mensen die ze ontmoette.

William’s achterland is het tegenovergestelde: een uniek gelukkig huwelijk met Kate en een partnerschap van gelijken waar, in tegenstelling tot zijn ouders, er geen concurrentie is om de schijnwerpers.

Het is bijvoorbeeld onwaarschijnlijk dat op de dag dat William besluit dat zijn kinderen klaar zijn om de daklozen te ontmoeten, hij bewust een van de belangrijkste dagen in de koninklijke kalender zou kiezen om dat te doen.

Dat is wat Diana deed toen ze William en Harry meenam naar The Passage in 1994 op wat de openingsdag was van Royal Ascot, waar Prins Charles en andere familieleden werden gefotografeerd met hoge hoed en staart, vermengd met hun vrienden uit de samenleving.

Sinds die schooljongensdagen is William gecast als de onwillige redder van het House of Windsor. Toen hij 14 was, plaatste het tijdschrift Time hem op de omslag onder de kop ‘Kan deze jongen de monarchie redden?’

Zijn vastberadenheid om het beëindigen van dakloosheid tot zijn levenswerk te maken, laat zien dat zijn idee van monarchie niet gebaseerd zal zijn op 1000 jaar traditie, maar op de invloeden van de moeder die hij op 15-jarige leeftijd verloor.