10 dwaze overtuigingen die mensen hebben over dieren
Mark Twain zei ooit: “Een leugen kan zich over de halve wereld verspreiden terwijl de waarheid nog steeds haar schoenen aantrekt.” In de tijd van het internet zouden we dit kunnen veranderen in ‘een leugen kan zich verschillende keren over de hele wereld verspreiden – en een ingebakken feit worden – voordat de waarheid zelfs maar wakker wordt en in haar doffe ogen wrijft.’ Dit geldt net zo min als als het gaat om dierenfeiten, iets dat mensen graag op internet rondgooien als hapklare brokjes verkeerde informatie op sociale media en dergelijke. Vandaag zijn we hier om tien mythen over dieren te verdrijven die de moderne wereld je heeft doen geloven, of op zijn minst heeft versterkt.
Verwant: Top 10 dieren met griezelig gedrag
10 De blinde vleermuis
We hebben allemaal de uitdrukking ‘blind als een vleermuis’ gehoord en we weten allemaal wat het betekent. Of het nu voor de grap bedoeld is of op een meer denigrerende manier, de boodschap is duidelijk. Je ziet heel slecht, en ze berispen je daarvoor. Vaak wordt het gebruikt om er sarcastisch op te wijzen wanneer iemand iets niet ziet dat nogal voor de hand liggend is. We weten ook dat vleermuizen gebruik maken van echolocatie, waardoor ze een gedetailleerde sonarkaart van hun omgeving kunnen krijgen. Om deze reden, plus het feit dat ze last lijken te hebben van licht, gaan we ervan uit dat ze heel slecht of helemaal niet zien.
Dit kan echter niet verder van de waarheid zijn. De waarheid is dat vleermuizen eigenlijk best goed kunnen zien, tenminste 's nachts, ook al hebben ze niet het robuuste kleurenzicht dat wij hebben. Omdat ze nachtdieren zijn en ogen hebben die gevoelig zijn voor omstandigheden met weinig licht, hebben ze last van fel licht, vooral als ze ondersteboven hangen en slapen. Waarom hebben ze echolocatie nodig? Het punt is dat vleermuizen op de donkerste plekken jagen en leven, dus ze hebben alle hulp nodig die ze kunnen krijgen. Het vergroot hun gezichtsvermogen en helpt hen bij het vangen van prooien in het donker.[1]
9 De nachtelijke kat
Katten zijn een van de meest geliefde huisdieren ter wereld, en zelfs de meeste mensen die er geen hebben, kijken nog steeds graag naar kattenfoto's. Ze zijn schattig en harig, en ze brengen chaos in ons leven, waar velen van ons om moeten lachen, natuurlijk nadat we de frustratie te boven zijn gekomen. De situatie waarin ze het meest frustrerend kunnen zijn, is 's nachts, wanneer veel mensen melden dat ze onrust veroorzaken als ze proberen te slapen. De meeste katteneigenaren doen weinig om dit gedrag te ontmoedigen of te versterken, omdat ze denken dat katten nachtdieren zijn en dat de natuur met rust gelaten moet worden zoals die is.
De waarheid is echter dat katten eigenlijk schemerig zijn. Dit betekent dat ze actiever zijn bij zonsopgang en zonsondergang, wanneer ze de omstandigheden met weinig licht waarin ze goed kunnen zien, gebruiken als een gunstig moment om prooien te vangen. Dit gedrag leidt 's nachts vaak tot iets meer energie, maar katten slapen het grootste deel van de tijd, dag en nacht. Ze slapen overdag meer dan 's nachts, maar dit is evolutionair gedrag en betekent niet dat ze nachtdieren zijn. In wezen slaan ze energie op voor de jacht in de schemering en zijn ze 's nachts iets actiever, waarbij ze nog steeds dutjes doen ter voorbereiding op de jacht bij zonsopgang.[2]
8 De lachende hond
Veel hondenbezitters zullen volhouden dat hun hond soms naar hen lacht, vooral om terug te glimlachen als ze eerst naar de hond glimlachen. Ze zullen er ook op aandringen dat de hond dit doet als een blijk van geluk, vergelijkbaar met mensen. Dit is een relatief vaak voorkomende overtuiging onder hondenbezitters, en het is moeilijk om met iemand in discussie te gaan als het om zijn persoonlijke dier gaat. Zij kennen hun huisdier natuurlijk beter dan wie dan ook. En je weet maar nooit; misschien is hun huisdier een van de eerste voorbeelden van een nieuw ontwikkelde vorm van hond die kan glimlachen om geluk te tonen. Het probleem is echter dat er, afgezien van de informele basis om onze vrienden te geloven, geen enkel bewijs bestaat dat honden glimlachen om geluk te tonen zoals mensen dat doen.
Dit maakt het echter niet onmogelijk dat sommige honden, of hondenrassen, het vermogen hebben ontwikkeld om te glimlachen om redenen die vergelijkbaar zijn met die van mensen. Toch is het belangrijk om voorzichtig te zijn bij het antropomorfiseren van diergedrag. Niemand heeft met zekerheid bewezen dat het onmogelijk is, maar dit is ook geen bewijs, vooral niet als pogingen om dergelijke links te vinden zijn mislukt. Als honden om een positieve reden glimlachen, kan het toch een andere emotie zijn dan wat we zouden uiten.[3]
7 De kantelbare koe
Voor degenen die er niet bekend mee zijn: het fooien van koeien is een vermeend fenomeen dat voorkomt op het platteland van de Verenigde Staten. De legendes beweren dat verveelde tieners op het platteland 's nachts naar buiten gaan en koeien omverwerpen die in de velden slapen. Het is vele malen in de populaire media verschenen en heeft wortel geschoten in de verbeelding van iedereen die nog nooit met koeien heeft gewerkt.
Voor degenen die met koeien hebben gewerkt, hetzij op een boerderij, hetzij met behulp van wiskunde om ze te bestuderen, is het idee duidelijk belachelijk. Natuurkundigen kwamen tot de conclusie dat je om een koe een fooi te geven minstens vijf mensen van behoorlijke omvang nodig hebt, en dat tenminste als de koe je geen weerstand biedt, wat vrijwel zeker het geval zal zijn. Volgens boeren die met koeien werken, zijn ze vaak op hun hoede voor vreemden en voor iedereen 's nachts, zelfs voor mensen die ze kennen. Koeien besluipen om ze een fooi te geven zonder dat ze het weten, zou vrijwel onmogelijk zijn, zelfs voor iemand die ze kent. Ten slotte slapen koeien vaak liggend en kun je niet iets omverwerpen dat al op de grond ligt.[4]
6 De natuurlijk agressieve pitbull
De pitbull is een hond die erin is geslaagd een heel slechte reputatie op te bouwen. Veel mensen beschouwen ze als gewelddadig of gevaarlijk, en sommige stedelijke centra hebben een algemeen verbod ingesteld op elk soortgelijk ras. Sommige mensen denken dat ze extra slecht zijn in de buurt van kinderen en zijn geboren met een agressief en gewelddadig karakter. Nu is het waar dat sommige pitbulls zijn misbruikt door hondenvechttrainers en opnieuw moeten worden opgeleid door experts, maar velen ondergaan dit helemaal niet. Het is ook waar dat het gebruik van pitbulls voor hondengevechten al ver teruggaat, maar dit betekent niet dat pitbulls onherstelbaar slechte honden zijn die geboren zijn om mensen aan te vallen.
De waarheid is dat sommige pitbullrassen agressiever kunnen zijn tegenover andere honden, maar niet tegenover mensen, en dat de agressie jegens honden uit hen kan worden getraind. Dit komt omdat ze, omdat ze getraind waren voor hondengevechten, geen goede eigenschap van hen waren om hun trainer aan te vallen. De algemene verboden kunnen echter een beetje overdreven oordeelkundig zijn, zelfs als je je zorgen maakt over honden die voormalige vechters waren, aangezien veel pitbullrassen nooit voor geweld zijn gefokt en geweldige metgezellen voor kinderen zijn.[5]
5 De wijze uil
Uilen worden als wijs gezien, en hoewel dit vele malen is versterkt door populaire moderne media, gaat het helemaal terug tot de oudheid. Athene werd afgebeeld met een uil, en zij was de Griekse godin van de wijsheid. Wat betreft de reden waarom mensen dit zijn gaan denken, is een waarschijnlijke reden eenvoudigweg vanwege hoe ze eruit zien. Ze hebben grote ogen, zien er een beetje uit alsof ze een bril dragen en hebben extra grote hersenen. Als je dit allemaal bij elkaar optelt, is het niet moeilijk voor te stellen hoe mensen tot de conclusie kwamen dat uilen super slimme broekvogels zijn.
De waarheid is echter dat uilen eigenlijk niet zo slim zijn, zelfs niet vergeleken met andere vogels. Uilen hebben geen probleemoplossend vermogen of de vaardigheden om gereedschap te gebruiken als vogels zoals raven of kraaien, en in dit opzicht vallen ze niet op. Waarom hebben uilen zulke enorme hersenen? Welnu, hun hersenen zijn groot en zitten vol met alles wat ze nodig hebben, maar ze zijn niet intelligent in de conventionele zin van het woord. De hersenen van uilen zijn ontworpen om alle sensorische gegevens te verwerken die ze nodig hebben om 's nachts effectief te kunnen jagen, waarbij ze hun verbazingwekkende zicht en gehoor gebruiken om hun prooi neer te halen.[6]
4 De muisfobische olifant
De mythe dat olifanten bang zijn voor muizen wordt waarschijnlijk het meest verbeeld in Dom, maar het gaat terug tot de tijd van de oude Grieken. Een deel van de reden dat deze misvatting zo sterk aansloeg, is dat veel wetenschappers er honderden jaren in geloofden voordat iemand er zelfs maar aan dacht het idee ter discussie te stellen. We hebben allemaal wel eens gehoord dat olifanten bang zijn dat de muis in de slurf omhoog gaat en deze doet stikken. De olifant, die bang is voor deze inbraak, wordt helemaal gek als hij de muis probeert te ontwijken. De waarheid hierachter is echter dat olifanten een beetje bang zijn voor muizen, maar niet om die reden.
Olifanten raken in paniek als er iets snels en kleins door hun benen schiet, vooral als het iets kleins en snel genoeg is dat ze het niet kunnen volgen. Eén wetenschapper zag zelfs dat een olifant net zo last had van een kleine hond die er omheen bleef rennen. Tenslotte, zelfs als een muis op de een of andere manier in de slurf van een olifant zou klimmen, zou hij deze gemakkelijk kunnen uitblazen, en hij heeft nog steeds een mond om door te ademen.[7]
3 Het eeuwig staande paard
Sommige mensen hebben gehoord dat paarden staand slapen, en het is waar dat ze daartoe in staat zijn. Het is bekend dat paarden, vooral in het wild, een groot deel van de tijd staand slapen. Dit is een oud evolutionair kenmerk uit de tijd dat paarden nog in het wild leefden en zichzelf moesten beschermen tegen roofdieren. Ondanks hun kracht hebben paarden behoorlijk wat tijd nodig om weer op de been te komen en meer energie dan we zouden gebruiken. Om deze reden, plus het feit dat ze beter kunnen zien met hun hoofd omhoog, hebben ze dit vermogen ontwikkeld. Het feit dat ze het af en toe doen, betekent echter niet dat ze het altijd doen.
Paarden kunnen gedeeltelijk rusten door één been te laten rusten terwijl de anderen het omhoog houden, maar wat het niet kan doen is in die positie voldoende rust krijgen. Omdat het dit doet om zichzelf te beschermen tegen roofdieren, krijgen de slaappaarden in deze positie geen volledige REM-slaap, waardoor ze snel weg kunnen rennen als er gevaar dreigt. Voor een volledige REM-slaap moeten paarden gaan liggen, en dat doen ze ook. Meestal gebeurt dit wanneer het paard zich veilig voelt.[8]
2 De Kameel met zijn eigen watertoren
Kamelen zijn fascinerende dieren, en velen van ons hebben er wel eens een van dichtbij gezien in een dierentuin. Buiten een dierentuin is het echter onwaarschijnlijk dat de meesten van ons veel ervaringen met kamelen zullen hebben. Dit komt uiteraard door hun bekende woestijnachtige karakter. Ze hebben zulke uitstekende capaciteiten om in de woestijn te overleven dat ze door de jaren heen de belangrijkste bron van dierentransport zijn geworden in droge gebieden. Dit heeft geleid tot veel volkslegendes over de kameel, waaronder een populaire mythe die veel mensen geloven: dat ze water opslaan in hun bulten om de hitte van de woestijn te overleven.
De waarheid is dat de bult er eigenlijk is om vet op te slaan. Dit vet kan hen helpen overleven in de woestijn, maar is een bron van noodvoedsel en niet van water. Dus als de bult geen water opslaat, hoe kunnen kamelen dan vijftien dagen overleven zonder te drinken? Nou ja, behalve dat ze wat water krijgen van de planten die ze eten, waardoor ze in de winter kunnen overleven, verliezen ze ook gewoon veel minder water dan de meeste dieren. Ze scheiden een meer geconcentreerde vorm van urine uit en verliezen niet zoveel vocht via hun adem en zweet als andere dieren.[9]
1 De Alfawolf
Tegenwoordig is het idee van een alfawolf zo ingeburgerd geraakt dat sommige mensen het op menselijk gedrag hebben toegepast. Sommigen gaan zo ver dat ze mensen bestempelen als alfa-, bèta- of zelfs andere dwaze Griekse letters zoals sigma. Het idee is dat er in een sociale omgeving altijd een natuurlijke hiërarchie van dominantie en onderwerping zal zijn, omdat we blijkbaar wolven zijn. Maar als we voorbijgaan aan de algehele dwaasheid van het vergelijken van mensen met hoektanden, is de hele zaak niet eens gebaseerd op gedegen wetenschap.
De mythe over wolven gaat terug tot de jaren veertig en is gebaseerd op verouderde wetenschap. Studies die beweerden de theorie in latere jaren te bewijzen, toonden volwassen mannelijke wolven in gevangenschap aan, wat sommige wetenschappers vergelijken met een groep gangsters in een gevangenis en geen echte weergave zijn van hoe ze groepen in het wild vormen. Onderzoekers hebben nu in een nieuw licht naar oude onderzoeken gekeken en geloven dat wat mensen dachten dat ze in het wild zagen slechts een mannetje en een vrouwtje waren die kinderen hadden, en dat de ouders natuurlijk de dominante wolven waren. Daarom wordt de hiërarchie van dominante en onderdanige volwassenen waarin zovelen geloofden gewoon een normale gezinseenheid.[10]