Hoe Bethlehem het decor werd van geweld en angst nu oorlog naar de Westelijke Jordaanoever komt, meldt RICHARD PENDLEBURY

Er is een cataclysmische oorlog nodig om iemand in staat te stellen, zonder de aanwezigheid van een andere ziel, het heiligdom te aanschouwen dat de plek markeert waar de populairste religie ter wereld begon.

De Grot van de Kribbe, onder de Geboortekerk in Bethlehem, is verlaten. Meestal lijken wachtrijen bij de geboorteplaats van Jezus Christus op de beveiliging op een druk vliegveld. Niet langer.

Jaarlijks bezoeken een miljoen buitenlandse toeristen Bethlehem. Maar om elf uur ‘s ochtends op 7 oktober, zo’n vijf uur nadat Hamas zijn moorddadige actie had gelanceerd, waren de straten van de Oude Stad leeggelopen. Op 10 oktober was elke toerist vertrokken.

‘We zijn gesloten tot juni volgend jaar’, zegt Samir in de Bethlehem Inn. ‘De buitenlandse groepen hebben allemaal afgezegd. Zelfs als de oorlog morgen zou eindigen, zouden ze niet terugkomen.

‘Op 7 oktober hadden we een Tsjechisch gezelschap dat een dagtocht naar Tiberius maakte en nooit meer terugkeerde omdat ze daar met een militair vliegtuig werden geëvacueerd.’ Hij pauzeert even en voegt er, bijna als bijzaak, aan toe: ‘We leven tenminste nog.’

Bekijk de hele film van Richard Pendelbury en Jamie Wiseman YouTube

Bethlehem was de afgelopen week rustig, toen het Israëlische leger aanvallen uitvoerde op Hamas in andere delen van de Westelijke Jordaanoever.

Toch blijft het stadje in het oog van een storm die toekomstige vredesonderhandelingen bedreigt.

We waren uitgenodigd voor een lunch in de Oude Stad door een groep Palestijnse vrienden, zowel christenen als soennitische moslims. Bethlehem laat, ondanks al zijn gezellige, zingende beelden, de grote ontkoppeling hier zien.

Op de korte reis ten zuiden van Jeruzalem volgen we de dystopische Westelijke Jordaanoeverbarrière die is gebouwd om Israël te scheiden van potentiële Palestijnse zelfmoordaanslagen. Een bord bij het IDF-controlepunt bij de poorten van Bethlehem waarschuwt dat er geen Israëlische burgers mogen binnenkomen.

We passeren de weg die langs King Solomon’s Pools loopt, die groen glinstert van de stinkende oudheid. Op een heuvelrug erboven kijken de 21e-eeuwse appartementen van de Israëlische nederzetting Efrat uit op door de Palestijnse Autoriteit beheerde straten met hun vervallen huizen, gaten in de wegen en niet-opgezameld afval.

Het centrum van de Oude Stad is heel anders; de wirwar van oude geplaveide straatjes is op charmante wijze gerestaureerd met geld van buitenlandse hulp. Maar de winkels en hotels zijn gesloten; Kribbeplein, verlaten.

We eten houmous en falafel buiten een souvenirwinkel van Palestijnse christenen. Aanwezig zijn de eigenaar George, zijn zoon Michael, 23, de Palestijnse christelijke gids Saif en een soennitische moslim, Ahmed. George staat op de rand van tranen.

Dit zou het ‘hoogseizoen’ van Bethlehem moeten zijn in de aanloop naar Kerstmis en zijn winkel zou naar verwachting $8.000 per dag kunnen kosten. ‘Maar nu: nul!’ hij huilt.

‘Veertig gezinnen die deze souvenirs maken, zijn afhankelijk van mijn winkel. Wij zijn in shock. De mannen hebben geen werk. Ze hebben niet eens genoeg geld voor sigaretten, alleen om de kinderen te voeden. Stel je voor dat! Zij hebben overeenstemming bereikt in [the Oslo Accords] 1993 en ze zeiden toen ‘vrede’. Maar het is allemaal onzin.’

‘De afgelopen twee jaar zijn drie- of vierhonderd jonge Palestijnen door de Israëli’s op de Westelijke Jordaanoever vermoord’, reageert Saif. ‘Dit is niet de eerste, niet de tweede, en ook niet de laatste oorlog voor ons.’

‘Dit is het einde der dagen,’ komt Ahmed tussenbeide.

George zegt: ‘Zes maanden geleden begon Ahmed me te vertellen dat ik klaar moest zijn voor het einde van de wereld. En ik lachte. En dan gebeurt dit!’

‘Er zal niets veranderen’, zegt Saif. ‘Deze oorlog zal stoppen en beide partijen zullen verloren hebben. Maar wat er op 7 oktober gebeurde, kwam niet uit de lucht vallen. Het kwam voort uit druk op het Palestijnse volk.’

Alle mannen zijn het erover eens dat als er ooit vrije verkiezingen zouden worden gehouden op de Westelijke Jordaanoever, de regerende – en relatief gematigde – Fatah-partij niet zou terugkeren en de Palestijnen hier Hamas zouden binnenleiden.

‘De corruptie van deze regering is ongelooflijk’, zegt Ahmed. ‘Ze zijn een maffia! De Israëli’s betalen hen om de Westelijke Jordaanoever rustig te houden en zij stoppen al het geld in hun zakken. Het zou zelfs onder Israëlische controle beter voor ons zijn.’

Saif zegt: ‘Hamas zou één ding veranderen. En dat is de [Israeli] kolonisten [here] zou bang worden.’

Een van de belangrijkste bronnen van spanning tussen de twee groepen hier zijn de olijfbomen en de olijfolie waar Bethlehem beroemd om is.

De heuvels rondom zijn bedekt met bosjes en dit is de oogsttijd. Maar Bethlehem wordt ook omringd door Joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. Sinds 7 oktober is de spanning tussen zwaarbewapende en angstige – of wraakzuchtige – kolonisten en hun Palestijnse buren geëxplodeerd in geweld.

Negen dagen geleden werd een lid van de IDF buiten dienst gearresteerd omdat hij naar verluidt een Palestijnse boer had doodgeschoten die probeerde zijn olijvenoogst te oogsten. Vorige week kwamen Joodse kolonisten in de vroege uren van een dag in auto’s en schoten George’s geboortedorp aan de rand van Bethlehem neer, zegt hij. De mannen denken dat de aanvallers uit Efrat kwamen.

Volgens de Israëlische pers heeft de extreemrechtse joodse politicus Zvi Sukkot zondag opgeroepen tot een verbod op de olijvenoogst op de Westelijke Jordaanoever dit jaar. Het bedreigt de veiligheid van de Joodse nederzettingen, zei hij. ‘We verliezen nu al de oogst van de olijfbomen van mijn familie’, zegt Saif. ‘De afgelopen drie jaar ben ik bang om deze stad na zonsondergang te verlaten.

‘Het probleem zijn de kolonisten. Nu zijn ze zo kwaad geworden en geen enkele regering, geen politie of autoriteit kan hen tegenhouden. Er is geen gerechtigheid, geen vrijheid, geen veiligheid voor ons.’

Na de lunch rijden we het ruige heuvelland van de Westelijke Jordaanoever in, dat sinds de Geboorte van Christus weinig veranderd is.

Vlak tegen de snelweg bij Khalyel Loz is een Palestijn bezig in de bovenste takken van een olijfboom, terwijl zijn familie beneden het fruit plukt. Ze hebben veertig bomen op dit duizelingwekkende perceel langs de weg, zegt hij, net genoeg om voor het hele jaar olie voor zichzelf te maken.

Ze bezitten ook 100 hectare richting Efrat. ‘Maar het is gewoon te gevaarlijk’, zegt hij. ‘De kolonisten laten ons nu niet meer bij hen komen.’

We rijden verder, zuidwaarts rond Efrat, door een landschap van lege bosjes waar het anders druk zou zijn met oogstmachines.

In een Palestijns dorp zijn aanwijzingen op gebouwen gespoten om reizigers weg te leiden van de wapens en wegversperringen van de nabijgelegen Israëlische nederzetting.

We stoppen om te praten met een Palestijnse boer genaamd Dahoud en zijn twee zoons in de basisschoolleeftijd. Ze oogsten olijven uit een bosje van zeventig bomen, direct over het hoofd gezien door Efrat, niet meer dan een halve kilometer verderop.

Dahoud zegt dat zijn familie dit land al 250 jaar bewerkt. Maar sinds 7 oktober durft hij niet meer over te steken naar de Efrat-kant van deze smalle weg, waar de vruchten van 800 van zijn bomen klaar staan. ‘Zij [the Israeli settlers] zou mij neerschieten.’

De volgende dag bezoeken we Efrat. Ongeveer 500.000 Israëli’s wonen in meer dan 120 nederzettingen op de bezette Westelijke Jordaanoever, die tot 1967 onder controle stond van de Jordaniërs.

De VN beschouwt deze nederzettingen als een schending van het internationaal recht en een obstakel voor duurzame vrede. Israël is het daar niet mee eens.

Efrat, opgericht in 1980, is met 15.000 inwoners een van de grootste Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. En hoewel er na 7 oktober nog geen directe aanval heeft plaatsgevonden, is het feitelijk een stad op een heuveltop die wordt belegerd.

Het verschil in levensstandaard van de kolonisten en de Palestijnen die in Bethlehem wonen is groot.

Er hangt een Californische, voorstedelijke sfeer in de stadsplanning en gemeentelijke efficiëntie van Efrat. Huishoudelijk afval wordt gescheiden in recyclingbakken in het winkelcentrum met zijn Bagel Café en smetteloze bloembedden.

We ontmoeten de burgemeester, een advocaat genaamd Oded Revivi, die bot is over hoe de wereld is veranderd en waarom de Palestijnse olijfboeren terecht bang zijn.

‘We hebben nu een veiligheidsuitdaging’, zegt hij. ‘We zijn heel dichtbij drie Arabische dorpen en de stad Bethlehem. Tot 7 oktober vertrouwden wij op onze zeer goede relatie met onze [Arab] buren. We hadden niet eens een [security] schutting.

‘Maar sinds 7 oktober is onze realiteit veranderd. Angst en wantrouwen zijn gestegen tot nooit eerder geziene niveaus.

‘We kunnen begrijpen waarom lokale Arabieren bang zijn dat de Joden het niet meer zullen begrijpen zoals ze dat in het verleden waren. Maar we zijn in gevaar. Er is sprake van een enorme vertrouwensbreuk.’

Terwijl we uit elkaar gaan, voegt hij eraan toe: ‘Ik zeg tegen je vrienden aan de kant van Bethlehem: ‘Wat doen jullie tegen deze terroristische daden? Hoe uitgesproken bent u in uw veroordeling van 7 oktober?’

‘Israël heeft allerlei suggesties gedaan om vrede te brengen en al deze aanbiedingen zijn afgewezen… door de Palestijnen.

‘De laatste tijd hebben steeds meer Arabische staten de betrekkingen met Israël opnieuw opgebouwd, omdat ze beseffen dat het de Palestijnen zijn die het obstakel voor de vrede vormen.’

Voordat we Efrat verlaten, stoppen we even om richting Bethlehem te kijken.

De afstand bedraagt ​​minder dan een mijl. Maar in termen van vrede en gemeenschapsrelaties voelt het als een onoverbrugbare kloof.